Het eiland Komodo is gelegen tussen de eilanden Soembawa en Flores. Het eiland Komodo meet van noord naar zuid 36 en van oost naar west 16 km. De hoogste berg is 730 meter.
Komodo behoort tot de Kleine Soenda-eilanden. Het eiland Komodo werd in 1910 ‘ingelijfd’ bij Nederlands-Indië door de Nederlandse luitenant J.K.H. van Steyn van Hensbroek. Het aan de kust gelegen kampung Komodo is het enige dorp op het eiland Komodo. Volgens sommigen zijn de dorpelingen nazaten van verbannen misdadigers, volgens anderen zijn ze nazaten van immigranten die enkele honderden jaren geleden vanuit Sumbawa hierheen kwamen.
Wij voeren twee dagen met een gecharterde boot van Lobok via Komodo en Rinca naar Labuhanbajo. In de namiddag arriveerde we bij de aanlegsteiger op Komodo. Onder begeleiding van een gids hebben we een anderhalf uur durende wandeling over het eiland gemaakt. We hebben flink wat herten en vogels gezien, maar geen varanen in de natuur (wel achter het bezoekerscentrum).
Het Komodo Nationaal Park is in 1980 opgericht en beslaat een oppervlakte van 171.000 hectare. De belangrijkste eilanden van het park zijn Komodo, Rinca en Padar. Rond de eilanden ligt prachtig koraal. De eilanden hebben de minste regenval van alle eilanden van Nusa Tenggara. Hierdoor bestaat de begroeiing grotendeels uit lontarpalmen.
Op de onherbergzame eilandjes tussen Soembawa en Flores leeft de drie meter lange Komodovaraan, een prehistorisch monster. In het totaal zijn er zo’n 5000 exemplaren. Volwassen varanen eten alles wat ze kunnen vangen of doden, onder andere herten, wilde geiten en zelfs waterbuffels. Hun voorkeur genieten zwangere gehoefde dieren die ze door geur herkennen. De varaan beschikt over gifklieren. Het gif brengt een prooi van de varaan in een shocktoestand en leidt ertoe dat het bloed van het slachtoffer harder gaat stromen. Volwassen varanen zijn tussen de 170 en 180 cm lang, en wegen ongeveer 35 tot 55 kg. Vrouwtjes zijn ongeveer eenderde kleiner. Ze kunnen zestig jaar oud worden.
Soenda-eilanden weergeven op een grotere kaart