Zebra

Fysieke beschrijving en soorten

Zebras, paarden en wilde ezels zijn allemaal relatief snelle dieren met een groot uithoudingsvermogen voor hun grootte en een gebit dat zeer geschikt is voor het malen gras.
Zebras lijken erg op paarden, maar er zijn ook duidelijke verschillen: de manen zijn van kort stijl overeind staand haar en de vacht is altijd gestreept. In Afrika komen drie soorten zebra’s voor, waarvan twee in Oost-Afrika. De meest voorkomende soort in het oosten is de Burchell zebra. De andere soort is de Grevy zebra, vernoemd naar Jules Grevy, voormalig president van Frankrijk. Grevy zebras (zie foto links) hebben meer en smallere strepen dan de Burchell-zebra. Ook lopen de strepen van de Grevy zebra niet door tot op de buik. (De derde soort is de Equus-zebra of bergzebra. Hij wordt aangetroffen in zuid en zuidwestelijk Afrika)

De Grevy zebra heeft lange benen en is de grootste zebra. Zijn hoofd is forser, net als zijn oren en hij is beduidend langer en zwaarder dan de Burchell-zebra. Zebras hebben een glanzende vacht die meer dan 70 percent van de zonnewarmte weerkaatsen. De zwarte en witte strepen zijn een vorm van camouflage doordat deze de perceptie van het silouet van het lichaam verbreken. Het patroon is overdag goed waar te nemen. Bij zonsopkomst en zonsondergang, wanneer roofdieren het meeste actief zijn, zullen de strepen het voor de roofdieren moeilijk maken om de afstand tot de zebra te schatten.

Leefgebied en voedsel

Burchell zebra’s wonen op de savanne, van boomloos grasland tot halfopen bos. In de Serengeti trekken ze tijdens de grote trek in enorme kuddes van duizende dieren over de vlaktes. Het leefgebied van de Grevy zebra’s beperkt zich voornamelijk tot enkele gebieden in Noord Kenia. Hoewel ze gewend zijn aan droog land en met minder water toe kunnen dan de andere zebra-soorten, moeten ze vaak concureren met de mens en hun vee om het kleine beetje water dat er te vinden is.

Voortplanting en leefwijze

In een zebra familie hebben de familieleden onderling een langdurige sterke band. Zebra’s verzorgen elkaar door de vacht in nek en rug te likken. Dit gedrag helpt onderling een band op te bouwen en te onderhouden. Familieleden letten op elkaar, zodat individuele familieleden niet van de groep afdwalen. De oudere en zwakere familieleden krijgen een plekje in het midden van de groep, zodat ze minder risico lopen.

Bij de vrouwtjes zebra’s bestaat er een duidelijke hierarchie. Een dominante merrie leidt de groep, de andere merries volgen haar in rij met hun eigen jongen direct naast hen. Hoewel de hengst een dominant lid is van de familie, maakt hij geen deel uit van dit systeem en hij heeft dan ook geen vaste plaats in de rij.

Als een zebra-veulen geboren wordt, houdt de moeder alle ander zebra’s voor twee tot drie dagen uit de buurt totdat het jong de moeder heeft leren herkennen aan uiterlijk, geluid en reuk.

Het veulen heeft niet alleen een hechte band met de moeder, maar ook met de vader. Na één tot vier jaar verlaat de jonge zebra de groep om zich aan te sluiten bij een vrijgezellengroep totdat hij sterk genoeg is om een familie te leiden.

Gevaren

Zebra’s zijn een belangrijke prooi voor leeuwen en hyena’s en in mindere mate voor luipaarden en jachtluipaarden. Als een familie wordt aangevallen vormt ze een halve cirkel. De zebra’s kijken hun vijand aan klaar om te bijten of te trappen. Als een familielid gewond raakt, zullen de andere familieleden er vaak omheen gaan staan om hem te beschermen tegen verdere aanvallen.